Waarom duurt burnout herstel zo lang?
Waarom duurt burnout herstel zo lang? Dat is een vraag die ik met grote regelmaat krijg van degene die ik begeleid bij het herstel. De verwachting is (onterecht) vaak dat met een beetje rust en flink sporten het oude leventje weer opgepakt kan worden in pak ‘m beet 2 maanden. Helaas gaat dit nooit lukken in de echte wereld. Waarom duurt burnout herstel zo lang? Die vraag wordt duidelijk beantwoord in dit artikel.
Wat is een burn-out
Waarom duurt burnout herstel zo lang? Dat antwoord wordt duidelijk als je eerst snapt wat een burn-out is en hoe de weg ernaar toe, eruit ziet.
Het woord burn-out wordt te pas en te onpas gebruikt. Het betekent letterlijk ‘opbranden’.
Het betekent niet: iedereen die zich maar gestrest,vermoeid of opgejaagd voelt.
Je kunt wel plotseling merken dat je je van de ene op de andere dag vermoeider of opgejaagder voelt, maar je komt niet van de ene op de andere dag in een burn-out terecht. Daar zitten wel wat fasen voor.
Om te snappen waarom burn-out herstel lang duurt is het belangrijk om te kijken naar de fasen die aan een burn-out vooraf gaan.
Lang niet iedereen die vermoeid of gestrest is heeft een burn-out
Verschillende fasen en kantelpunten in burn-out proces
De eerste belangrijkste signalen die je ervaart, hebben te maken met vermoeid raken. ’s Ochtends ben je niet meer zo uitgerust en het lijkt erop alsof je constant moe bent.
Dit komt voort uit een beginnend hersteltekort:
Voor de inspanningen die je levert, laadt je dagelijks te weinig op.
Dit is een keer niet zo erg. Zelfs niet als dit een beperkte tijd zou plaatsvinden. Maar onthou wel dat je een herstel tekort hebt dat je moet gaan inlopen.
Overbelasting
Je raakt overbelast als je vermoeidheid bent maar de inspanningen nemen niet af terwijl je hersteltekort wel groter wordt. Je gaat steeds meer op je tenen lopen en je werkvermogen vermindert.
Chronische stress
Als je je hersteltekort niet inloopt is de kans groot dat dit tekort alleen maar toeneemt. Dit zal ook gepaard gaan met de klachten die je structureel kunt blijven ervaren.
Klinkt misschien niet zo erg in eerste instantie, maar wat er lichamelijk gebeurt is wel degelijk impactvol. Om aan het gevraagde te voldoen mobiliseert je lichaam energie uit je reserves. Deze energie mobilisering wordt prioriteit en daarmee ontregelt het belangrijke processen en systemen in je lichaam. Vaak begint hier het proces al van een lichamelijk roofbouw.
Overspannenheid
Als je niet ingrijpt bij chronische stressklachten, als de inspanningen blijven toenemen en je hersteltekort blijft groeien dan kun je in een overspannenheid terecht komen. Vaak wordt dit als eerste kantelpunt gezien: een eerste moment waarbij je lichaam aan de noodrem trekt.
Vaak is er al tussen 2 en 3 maanden sprake van stress symptomen en klachten. Het gevolg is een gevoel van uitputting en niet kunnen functioneren in het werk. Herstel vanuit een overspannenheid ligt gemiddeld tussen de 2 – 8 weken.
Burn-out : opgebrand zijn.
Als je langer dan 6 maanden stress-gerelateerde klachten ervaart en je jouw hersteltekort zodanig laat oplopen, raak je uiteindelijk opgebrand. Oftewel je zit in een ‘burn-out’.
Dit is in de eerste plaats een volledige fysieke uitputting, waar bij je je ook mentaal en emotioneel uitgeput voelt. ‘De koek is helemaal op’.
Burn-out is dus veel meer dan een beetje opgejaagd en vermoeid zijn. En de kans is heel groot dat zowel je autonome zenuwstelsel als je hormonale huishouding ontregeld zijn geraakt.
In de praktijk raken mensen niet zomaar in een paar maanden opgebrand maar is het een kwestie van jaar-in-jaar-uit structureel over je grenzen gaan en vervolgens fysiek te weinig hier van te herstellen.
Er ontstaat dan een zodanig groot hersteltekort dat je lichaam aan de noodrem trekt: hier stopt het en het is tijd voor een reset.
Burn-out is in de eerste plaats een fysieke uitputting. Het zit niet ‘tussen de oortjes’.
Fysiek herstel, wat is daarvoor nodig?
Om te voldoen aan wat er dagelijks van ons gevraagd wordt, of wat we van onszelf vragen is het nodig dat ons lichaam dagelijks voldoende herstelt van de geleverde inspanningen.
Hier hoeven we onder normale omstandigheden niet veel voor te doen. Dit herstel wordt onder normale omstandigheden gewoon geregeld in ons lichaam.
De biologische herstel capaciteit wordt bij iedereen, gezond of ongezond, bepaald door de volgende vier variabelen:
- Fysiologisch herstelvermogen. Het vermogen van het lichaam om effectief te kunnen herstellen van inspanning. Deze herstelfunctie is alleen actief tijdens slaap en in ontspannen rust.
- Herstelduur. De tijd die wordt besteed aan rust en slaap
- Kwaliteit van slaap.
- Herstelgedrag. Alles wat een persoon doet in zijn/ haar vrije tijd om te herstellen.
Een veelvoorkomende stress-gerelateerde klacht is slecht slapen of een slechte nachtrust. En slaap is juist essentieel voor herstel, zoals je hierboven kunt lezen.
Omdat effectief herstel uitblijft, raakt door onvoldoende slaap het fysieke herstelvermogen aangetast. En zo zit je in een zure vicieuze cirkel.
Hoe lang duurt een burn-out?
In Nederland duurt een burn-out gemiddeld 242 dagen. Volgens bronnen van CBS en TNO.
Daar wil ik bij vermelden: bij gebrek aan de juiste begeleiding. Bij juiste begeleiding ben je nog steeds minimaal zo’n maand of 5 tot 6 bezig met herstellen. Dit verschilt per persoon. Hou hier rekening mee.
Een burn-out duurt in NL gemiddeld 242 dagen.
Waarom duurt burnout herstel zo lang?
Biologisch hersteltempo
Het is belangrijk om allereerst te beseffen dat herstel van burn-out is een lichamelijk proces is. De snelheid van dit proces wordt bepaald door het biologisch hersteltempo. En dat hangt af van de mate waarin alle energiereserves zijn uitgeput en de effecten van de gepleegde roofbouw op het lichaam.
Haperend herstelvermogen
Feitelijk gezien is door de jarenlange roofbouw de normale fysieke herstel functie verstoord. En het kost tijd om dit weer terug in balans te krijgen.
Als je jarenlang roofbouw op jezelf pleegt mag je niet verwachten dat je even binnen 2 maanden weer de oude bent. Ook al zou je dat natuurlijk willen. Maar heel realistisch is het gewoon niet.
Dit vermogen zal weer terugkeren als er voor een langere periode voldoende tijd is genomen om lichamelijk te herstellen.
Hersteltekort wordt onvoldoende ingelopen
Door een toenemend herstel tekort wordt het roofbouw proces geactiveerd en stevent een persoon op een burn-out af. Dit herstel tekort betekent dat er achterstallig fysiek onderhoud heerst maar ook een gebrek aan energie.
Heel simpel gezegd kan iemand met een burn-out pas weer belast worden met activiteiten uit het dagelijks leven op het moment dat het hersteltekort is ingelopen.
Waarom duurt burnout herstel zo lang? Meer energie weggeven dan je je kunt permitteren of meer tekort oplopen zal ervoor zorgen dat herstel nog langer gaat duren
Herstel-belemmerend gedrag
De herstelprocessen kunnen wel vertraagd, onderbroken of afgeremd worden. Maar niet versneld. De focus in het begin van een herstel traject moet dus altijd gericht zijn op het inlopen van het hersteltekort.
Herstel belemmerend gedrag kan betekenen dat degene met burn-out klachten teveel van zichzelf blijft vragen of in een omgeving blijft zitten waar hij of zij telkens overvraagd blijft worden.
Denk hierbij o.a. aan:
- Bezig blijven met werkgerelateerde zaken
- Niet accepteren dat er iets moet veranderen
- Veel sociale afspraken die veel prikkels met zich mee brengen
- Te intensief sporten. Als er weinig energie in het lichaam aanwezig is heeft het geen nut om alles leeg te trekken.
- Te snel weer beginnen met werkVerkeerde aanpak van burn-out herstel
Verkeerde aanpak van het herstel
Het komt regelmatig voor dat mensen een terugval of een tweede burn-out ervaren. Ondanks dat ze begeleiding hebben gehad. Adviezen die dan o.a. gegeven worden:
- Verander je gedachten en dan verander je je werkelijkheid.
- Sta (onnodig) lang stil bij het verleden en waar alle patronen vandaan komen
- Sport lekker veel, daar knap je van op
- Kijk anders naar je problemen en los ze op
- Laat los en maak je niet zo druk
- Zo snel mogelijk weer activeren (werk of inspannende activiteiten) want anders wen je nooit meer aan de werkomgeving.
- Lekker actief zijn anders doe lig je ook maar de hele dag op bed.
Hoe ziet effect herstel van burn-out er dan wél uit?
Uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat een burn-out iets fysiek is. Daarom is het niet slim om in het begin van de begeleiding meteen te starten met verbeteren van Zelfmanagement of op cognitief niveau gedrag te veranderen. Dat is wel belangrijk om te helpen voorkomen dat het straks weer verkeerd gaat
Wat wèl belangrijk is bij effectief herstel van burn-out:
Focus op fysiek herstel door ontspanning en gedoseerd bewegen:
- Accepteer VOLLEDIG wat er nodig is om te herstellen en om dingen anders te doen
- Energiegevers maximaliseren, energielekken minimaliseren.
- Dagelijks minder energie weggeven dan je hebt. De enige manier om hersteltekort in te lopen
- Aanpassing van voeding en suppletie om ook de hormoonhuishouding snel weer in balans te krijgen
- Zodra de energiebalans herstelt ook langzaam naar draagkracht de conditie weer opbouwen
- Stressoren elimineren
Zelfinzicht en zelfmanagement
- Conditie verder uitbouwen
- Leefstijl en leefomgeving anders inrichten
- Belemmerende gedragspatronen herkennen en stress verlagend gedrag aanleren en voldoende oefenen
- Grenzen stellen en bewaken
- Time-managent
- Geluk
Re-integratie op het werk (als herstel stabiel is en bovenstaande vaardigheden zijn geoefend in de prive-sfeer)
- Met een minimale uren de opbouw starten
- Geen taken met verantwoordelijkheid druk of deadlines dus waarschijnlijk niet starten met eigen werk maar vervangend werk
- Afbakening van taken
- Aanpassen werkplek en werkomgeving
- Effectieve conflicthantering leren
- Omgaan met werkdruk
- Een betere werk-privé balans creëren die bij jouw waarden past
- Keuzes durven te maken die goed voelen
- Blijven toepassen wat werkt
- Regie houden over je leven en weten hoe dit terug te pakken wanneer het even minder gaat
Effectief burn-out herstel is niet gericht op snelle activatie, maar op fysiek herstel. aangevuld met noodzakelijk zelfmanagement vaardigheden die bijdragen aan duurzame re-integratie.
Hulp nodig bij het herstellen en het voorkomen van burn-out?
Om een burn-out te voorkomen komt er veel meer bij kijken dan ‘je gewoon niet zo druk maken’. Het allerliefste wil je rust in je hoofd en ontspanning in je lichaam. En natuurlijk wil je weer blaken van energie en een gezonde werk-privé balans met oog voor dat wat er écht toe doet.
Waar wat moet je dan doen? De mensen in je omgeving geven je allerlei tegenstrijdige goedbedoelde tips en adviezen. Alleen, ze werken niet voor jou. Gék wordt je ervan.
Precies daarom is het belangrijk dat je hulp van een professioneel coach inschakelt.
Een professioneel stress en burn-out coach geeft jou geen ‘1000 in een dozijn’ adviezen, maar helpt jou op maat volgens een effectief bewezen methode om weer innerlijke rust en lichamelijke ontspanning te vinden. Zodat jij leert hoe je met vertrouwen kiest voor jezelf en de regie houdt over je eigen leven.
Wil je voorkomen dat je omvalt met burn-out klachten? Stop dan met zelf van alles te proberen en klik hieronder om contact met mij op te nemen. Ik help je graag.
4 reacties op “Waarom duurt burnout herstel zo lang?”
Heel erg bedankt voor de adviezen. Ik neem ze ter harte en ga er mee aan de slag. Het zal tijd kosten en inzicht vergen.
Ontzettend graag gedaan Mieke. Veel succes!
Eindelijk iemand die correct beschrijft hoe ik me voel en wat ik nodig heb om te
Herstellen. Ik blijf na 4maand nog steeds uitgeput al zijn er betere dagen bij. . Het opboksen tegen goedbedoelde raadgevingen maakt het herstel moeilijker.
Jammer dat ik in België woon en geen beroep op u kan doen.
Met vriendelijke groeten
Vermeirsch Isabella
Dat je een prof coach nodig hebt die neutraal is en dan nog ervaring heeft met burn-out daar ben ik akkoord mee want ik aanvaard geen hulp van anderen, het irriteert mij zelfs en geeft mij meer stress dan dat het mij helpt. (vroeger deed ik alles als pleaser en nu mij laten helpen kost mij al veel maar dan nog zeggen wat ik moet doen of wat goed is voor mij? niet van mijn omgeving) Vroeger zou ik dit niet durven noteren hebben omdat ik niet voor mijn eigen opkwam, nu reageert mijn lichaam als er iets niet gaat. Dus ja we moeten veranderen om vooruit te gaan. Ondertussen 9 maanden thuis, 18kilo bijgekomen, angsten want ik heb een benepen gevoel aan mijn keel en neus alsook tinnitus. Dus ja ik wil rust in mijn hoofd en mij kunnen ontspannen lichamelijk zonder schuldgevoel. Alvast bedankt dat we hier begrepen worden en ik kan starten met herstellen. Vriendelijke groeten Brigitte.