Wat is stress?
Stress is een bepaalde vorm van spanning die in ons lichaam ontstaat als reactie op een externe prikkel. Deze stressreactie heeft zowel lichamelijke als mentale gevolgen. Het treedt op als een overlevingsmechanisme bij acuut gevaar.
‘Vechten’ of ‘vluchten’
In beginsel is stress dus heel erg functioneel. Het stamt uit de tijd dat we ons als oermens moesten redden in gevaarlijke of bedreigende situaties. Dit mechanisme zorgt voor een vecht– of vlucht reactie en treedt zowel bij mensen als dieren op.
Bevriezen
Iets minder vaak voorkomend is de bevries-reactie. Dit komt voor wanneer er bij een bedreiging totale twijfel in het brein ontstaat. Dan blijft de beste optie over: doodstil blijven staan om vanuit natuurlijke camouflage op te gaan in de omgeving.
Als we over gezonde stress praten dan hebben we het over de mate van spanning die nodig is om een prestatie te leveren, maar waarbij onze gezondheid er niet onder gaat leiden.
Gezonde stress bestaat uit zowel positieve spaninng als negatieve spanning.
Misschien denk je nu wel ‘hoe kan negatieve spanning gezond zijn’? Dat leg ik uit.
Positieve spanning
Positieve stress ontstaat wanneer we ons geestelijk en mentaal voorbereiden op een (bijzondere) prestatie die we moeten leveren.
En vaak is dit gekoppeld aan een positief belang van de persoon in kwestie.
Bijvoorbeeld:
- Prestaties op het werk
- Een belangrijke wedstrijd die gespeeld moet worden
- Een zang of dans optreden
- Een presentatie
- Verliefdheid(!)
Negatieve spanning
Negatieve stress is dus het tegenovergestelde. Dan gaat het om de geestelijke en lichamelijke voorbereiding op een (bijzondere) prestatie die we moeten leveren in het geval van een negatieve, bedreigende of (levens)gevaarlijke gebeurtenis.
Bijvoorbeeld: je steekt een weg over en er komt plotseling een vrachtwagen voor je neus voorbij gereden.
Wanneer wordt stress ongezond?
Stress is ongezond op het moment dat je langdurig of constant onder spanning staat en je jezelf niet de kans geeft om weer in de ‘rust-stand’ te komen.
Alle artikelen over stress