Stress en burnout accepteren, belangrijk voor herstel en preventie

Stress en burnout accepteren

Het is niet gemakkelijk om toe te moeten geven dat je last hebt van stress of burn-out klachten. Dit is een van de redenen waarom zoveel mensen door blijven gaan en uiteindelijk opgebrand raken. Toch is ‘stress en burnout accepteren’ de belangrijkste eerste stap bij het herstellen of voorkomen van klachten. En daar gaat dit artikel over.

Waarom is acceptatie belangrijk?

Op veel situaties heb je geen controle. Zoals ziekte, financiële tegenvallers, in de file staan of Corona en de maatregelen die daarbij horen.

Deze situaties zijn er nu eenmaal in jouw leven en jij hebt er nu eenmaal mee te dealen. Je kunt het niet veranderen. En (voorlopig) verandert de situatie ook niet vanzelf.

Focussen op wat je niet lukt, of waar je geen controle of invloed op hebt, kost je bergen met energie en levert je meer stress op dan innerlijke rust

Accepteren van stress

Stress heeft een negatieve lading. Maar stress heb je nodig om dagelijks te kunnen presteren in je werk of überhaupt in het leven.

Als je merkt dat je opgejaagd of gestrest bent, gaat dit gepaard met negatieve gevoelens en die wil je het liefst niet ervaren dus ga je ze uit de weg of negeer ze je, bewust of onbewust.

Theoretisch kun je in geval van stress vaak nog wel even doorgaan en op een later tijdstip gas terug nemen.
Maar in de praktijk is dit geen verstandige keuze omdat je, voordat je het weet, over je eigen grenzen heen gaat.

Accepteren van burnout

Bij een burn-out ben je veel verder van huis dan bij stress. Je hebt al (jarenlang) ‘op wilskracht doorgeduwd’, roofbouw op je lichaam, geest en gezondheid gepleegd  en nu krijg je de rekening gepresenteerd: je kunt niet zo verder.

Maar je wilt wel! Want doorgaan en vechten is wat je neiging is en wat je altijd doet.

Volledig gas terugnemen voelt op dit punt, zeker als je niet anders kunt omdat je lichaam ‘er mee stopt’, ontzettend frustrerend.

Ongeloof dat het jou overkomt, niet willen opgeven en toe moeten geven aan ‘volledig gas terugnemen’ maken acceptatie van stress en burnout ontzettend moeilijk.

Wat houdt accepteren eigenlijk in?

Met accepteren wordt bedoeld ‘stoppen te vechten’ tegen iets wat je (op dit moment) niet kunt veranderen.

Accepteren is niet hetzelfde als:

• falen
• opgeven
• zwak zijn
• controle uit handen geven

Accepteren betekent de realiteit zien voor wat het is en dat de situatie nu even niet is wat je had verwacht. Of dat de ander niet doet wat jij wilt. Of dat je ij jezelf negatieve gevoelens ervaart die je liever wegstopt.

Door in te zien dat je er geen controle of invloed op hebt om het te kunnen veranderen ontstaat er ruimte in je hoofd en kun je kijken naar wat je het beste kunt doen om beter met de huidige situatie te dealen.

Wat maakt stress en burnout accepteren zo lastig?

We zien onszelf graag als ‘sterke personen’ die alles (aan)kunnen. En het liefst hebben we ook over alles controle. Wanneer we in een situatie komen waarbij duidelijk wordt dat we er geen controle over hebben of het niet (aan)kunnen, dan worden we geconfronteerd met onze eigen kaders of begrenzingen. En dat voelt erg vervelend, zeker als we voor ons gevoel van buitenaf worden beperkt.

Accepteren klinkt voor veel mensen als ‘niks doen’. ‘Je erbij neerleggen’. ‘Opgeven’ En dat kan als zwakte ervaren worden.

Als een situatie ons niet bevalt willen we direct van het ongemak af en doen we er alles aan om het te veranderen, ook al is dit niet mogelijk.

We creëren de illusie van controle in onze gedachten en deze illusie is nooit waar.

Stress en burnout accepteren

Wat werkt niet?

• Ontkennen dat jij geen last kunt hebben van stress. iedereen heeft stress. Ook jij.
• Signalen van stress negeren. Door je kop in het zand te steken verdwijnen de stress en de stressoren niet. Je ontwikkelt alleen maar meer klachten en je stress wordt chronisch.
• Doorduwen lijkt de beste optie omdat je waarschijnlijk gewend bent dit te doen. Totdat je inziet dat het niet werkt.
• Blijven doen wat je kent. Omdat je geen andere manieren kent van ‘omgaan met stress’ blijf je doen wat niet werkt. En zo vererger je je situatie en je klachten.

Bijna alle mensen met burn-out klachten dachten: ‘Een burn-out overkomt mij nooit!’

Wat werkt wel?

• De realiteit onder ogen zien. Stilstaan bij wat er feitelijk aan de hand is.
• De situatie accepteren. ‘Dit is wat het is en dit is mijn werkelijkheid.’
• De ander accepteren. Vooral  dat de ander niet is zoals jij het wilt of zich niet gedraagt zoals jij wilt.
• Jezelf accepteren. Dus ook je gevoelens en grenzen.
• Focussen op opties waar je wel invloed op hebt. Als het bijvoorbeeld buiten regent, kun je wel verzetten tegen de regen. Of er over klagen. Maar het regent nog steeds en jouw verzet en geklaag hebben 0,0 % invloed gehad. Je hebt wel invloed op: een regenjas aantrekken, een paraplu meenemen of de keuze maken om niet naar buiten te gaan.

Richt je aandacht op jouw cirkel van invloed

Stel jezelf helpende vragen

Door jezelf vanuit acceptatie een aantal helpende vragen te stellen, kom je op meer keuzemogelijkheden dan je eerst dacht te hebben, die ook nog beter voor je kunnen werken.

Helpende vragen zijn bijvoorbeeld: 

• Wat kan ik nu het beste doen behalve vechten tegen de werkelijkheid en de situatie waar ik nu in zit?
• Wat gaat mij nu helpen om met deze werkelijkheid om te gaan?
• Wie kan mij het beste helpen om met deze werkelijkheid om te gaan?

Helpende vragen helpen jou je keuzemogelijkheden te vergroten zodat je minder  stress ervaart en meer het gevoel hebt grip op zaken te hebben